• Ruhsal bozukluklarda genetik örtüşme: Bilim insanları, 14 psikiyatrik bozukluğu kapsayan büyük bir genetik analizde pek çok ruh sağlığı hastalığının benzer genetik kökenler paylaştığını ve bu nedenle düşündüğümüzden daha fazla birbirine benzeyebildiğini ortaya koydu.<ul><li>Araştırma ekibi, farklı ruhsal bozukluklara sahip on binlerce kişinin genom verisini karşılaştırarak hangi gen bölgelerinin birden fazla hastalıkla ilişkili olduğunu inceledi.</li><li>Çalışmada depresyon, bipolar bozukluk, şizofreni ve anksiyete bozuklukları gibi yaygın tanıların yanı sıra daha az görülen bazı psikiyatrik durumlar da aynı analiz çerçevesine alındı.</li><li>Bulgular, bazı genetik varyantların birden fazla bozuklukta risk artışıyla bağlantılı olduğunu, dolayısıyla tanı kategorileri arasındaki sınırların biyolojik düzeyde sanılandan daha geçirgen olabileceğini gösterdi.</li><li>Araştırmacılar, bu genetik örtüşmenin gelecekte hem tanı sınıflandırmalarının gözden geçirilmesine hem de birden fazla bozukluğa yönelik ortak tedavi hedeflerinin belirlenmesine katkı sağlayabileceğini ifade etti.</li></ul>

Canlı Gündem

• Serhan Kaynar'ın akli dengesi yerinde: Antalya'da komşusu Tezcan K.'yi elektrikli düzenekle öldürmeye çalıştığı iddiasıyla yargılanan Serhan Kaynar'ın akli dengesinin yerinde olduğu belirlendi.<ul><li>Serhan Kaynar, 7 Ekim 2024'te Tezcan K.'nin evine tiner dökerek ateşe vermiş ve ardından polis tarafından gözaltına alınmıştı.</li><li>Kaynar, 27 Aralık 2024'te hazırladığı elektrikli düzenekle Tezcan K.'yi yaralamış, olay sonrası tekrar gözaltına alınmıştı.</li><li>İstanbul Adlî Tıp Kurumu'ndan alınan rapor doğrultusunda Kaynar'a bipolar bozukluk tanısı konmuş, bu nedenle ceza verilmemişti.</li><li>Tezcan K., duruşma sonrası yaptığı açıklamada Kaynar'ın en ağır şekilde cezalandırılmasını talep etti.</li></ul>

Bu hafta sizlere ruh sağlığı üzerine çalışan ve psilosibin etken maddesini sentezleyen Compass Pathways’den bahsetmek istiyorum. Psilosibin, kullanımı birçok ülkede kısıtlanmış bir madde.Öncelikle bu maddenin tanımıyla başlayalım. Psilosibin, halk arasındaki adıyla “sihirli mantar” olarak da bilinen, psylocybe türü halüsinojen mantarlardan elde edilen ve halüsinatif etkileri olan bir maddedir. Kimyasal yapısı serotonine çok benzemekle birlikte tarih boyunca birçok toplumda ritüellerde ve dini törenlerde kullanılmıştır. Compass Pathways ise psilosibini sentezleyerek geliştirdiği COMP360 ürünü ile ağırlıklı olarak tedaviye dirençli depresyon&nbsp; (TDD) üzerine araştırmalar yapmakta.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uyarı:&nbsp;Aşağıdaki istatistikler bazı okurlarımız için rahatsız edici nitelikte olabilir.</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Dünyada her 40 saniyede bir kişi intihar ederek yaşamına son veriyor. Her 25 intihar teşebbüsünden biri ölümle sonuçlanıyor. Yine dünya genelinde her yıl intihar eden 800 bin kişi hayatını kaybediyor. ABD'deki istatistiklere göre 17 milyon kişi majör depresif bozukluklarla mücadele ederken bunların 5 milyonu ise tedaviye dirençli depresyon ile yaşamak zorunda kalıyor.&nbsp;</blockquote>Compass Pathways ise araştırmalar sonucunda geliştirdiği terapi programları ile ağırlıklı olarak tedaviye direçli depresyona odaklanmış durumda. TDD’nin ABD'de sigorta şirketlerine senelik maliyetinin kişi başı 17 bin ila 25 bin dolar seviyesinde olduğunu göz önünde bulundurursak, pazarın büyüklüğü daha dikkat çekici hâle geliyor.Compass Pathways, 2016 yılında St. Petersburg Medical Academy mezunu Dr. Ekaterina Malievskaia ve McKinsey kökenli eşi George Goldsmith tarafından Londra'da kuruldu. Bugüne kadar gerek kendi programları gerekse üniversitelerle beraber üzerinde çalıştıkları programlar çerçevesinde birçok farklı hastalık türünün tedavisi üzerinde çalışıyorlar. Bu sendromlar arasında daha önce de bahsettiğim gibi TDD, travma sonrası stres bozukluğu (PTSD), anoreksi, bipolar bozukluk ve otizm spektrum bozuklukları da bulunuyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/2/1675201486377.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Ekaterina Malievskaia ve George Goldsmith" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Şirket, Kasım 2022 itibariyle 233 hasta ile faz 2b çalışmalarını tamamladığı COMP360 TDD'nin başarılı sonuçlarını dünyanın önde gelen hakem denetimli medikal dergisi The New England Journal of Medicine'de yayımlayarak bu alandaki en kapsamlı çalışmayı ortaya koymuş oldu. 2022 sonu itibariyle de faz 3 çalışmalarına başlayarak birçok rakibinin önünde yer alma potansiyelini artırdı.Faz 2b çalışmalarında hastaların %30'nda hızlı sonuç alınırken, daha kararlı ve kesin sonuçlar alabilmek için de bir yandan yapay zeka destekli uygulamalar kullanarak geliştirdikleri tedavinin gerçekten ihtiyacı olan hastalarda uygulanabilmesine yönelik çalışmalara devam ediyorlar. COMP360 ürününü sadece bir ilaçtan ziyade ilaç+terapi programı gibi düşünebilirsiniz. Burada ürünlerini geliştirirken diğer yandan uzmanları eğiterek hastalar üzerinde daha iyi ve sürdürülebilir sonuçlar alabilmeyi hedefliyorlar.&nbsp;Compass Pathways'in 2020 yılındaki halka arzı öncesi çeşitli yatırım turlarında yaklaşık 115 milyon dolar yatırım alırken bu turların bazılarına Paypal'ın kurucusu ve teknoloji yatırım gurusu Peter Thiel da eşlik etti. Halka arzda ise 544 milyon dolar değerlemeyle kasasına 146 milyon dolar koyarak hikayesini dünyaya duyurmuş oldu.&nbsp;Şirketin 2022 3. çeyrek sonuçlarına göre kasasındaki 173 milyon dolar ve yaklaşık 30 milyon dolarlık toplam borcu ile 2023 için ekstra nakit ihtiyacı olmayacak gibi görünüyor. Öte yandan senelik yaklaşık 80-100 milyon dolar gideri ve henüz gelir elde etmiyor oluşu, takip eden senelerde ekstra nakit ihtiyacı doğurabilir.&nbsp;Faz 3 sonuçlarının başarılı olması hâlinde, ürün ve terapiyi, FDA onayları sonrası ancak 2025 sonlarına doğru ticarileştirebileceğini düşünmekte fayda var.&nbsp;Şu an yatırımcıların fiyatladığı 450 milyon dolar piyasa değeri, her biyoteknoloji girişiminde olduğu gibi, başarılı olması hâlinde çok ucuza, olamaması hâlindeyse çok pahalıya mal olabilir. Faz 3 sonuçlarının başarılı gelmesi hâlindeyse birçok büyük biyofarma şirketinin bu alanda çalışan şirketlere ilgisinin artması şaşırtıcı olmaz.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kıssadan Hisse</h2><img src="https://images.aposto.com/2023/0/2/1675203321525.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Nixon" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">1960'lı yıllarda laboratuar ortamında tedavi üretmeye yönelik araştırmalara konu olan ve halüsinatif etkileri bulunan maddelerin kullanımı 1971 yılında dönemin ABD başkanı Nixon tarafından "toplumun bir numaralı düşmanı" ilan edilerek yasaklanmıştı. Günümüzde ise bilimin ilerlemesiyle bu alanda katedilen mesafeler göz önünde bulundurularak; Trump döneminde başlayan, Biden döneminde ise devam eden yumuşama ile ABD ve Birleşik Krallık gibi Batılı ülkelerin programlarına tekrar girmeyi başardı.Küreselleşen, nüfusu artan, kaynakları azalan ve bunlara bağlı olarak gerek ekonomik gerek sosyal anlamda giderek zorlaşan yaşam koşulları sebebiyle ivmelenerek artan davranış bozukluklarının&nbsp;tedavisinde -kesin olmasa da- büyük potansiyel taşıyan bu etken maddeleri barındıran tedavi yöntemleri birçok insana umut olabilir. Eğer başarılı olabilirlerse toplumda üretkenliği artırırken, devletin sigorta masraflarının azalmasına da önemli katkılar sunabilirler. Önyargılı bir şekilde yasaklayıcı bir yapıdan ziyade, kontrollü bir şekilde bu alanda çalışmaların ilerlemesine destek olunması ülkemizin de bu ya da benzeri alanlarda biyoteknoloji unicornları çıkarabilmesine vesile olabilir.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Dipnot:&nbsp;Yazarın yukarıda bahsi geçen firmada yatırımı bulunmamakta olup, önümüzdeki 3 ay içerisinde de olmayacaktır.

bipolar bozukluk ile ilgili hikayeler